W dniu 12.09.2024 roku w Warszawie odbył się uroczysty pogrzeb b. Dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1930-1939, gen. dywizji Jana Kazimierza KRUSZEWSKIEGO, który podczas walk we wrześniu 1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej, przebywał w oflagu, a po uwolnieniu przez wojska alianckie pozostał na obczyźnie we Francji aż do śmierci w roku 1977. Po uroczystej ekshumacji przeprowadzonej w dniu 31.08.2024 r. doczesne szczątki Generała powróciły do Polski w dniu 2.09.2024 r. witane z honorami na granicy polsko-niemieckiej w Zgorzelcu.
Uroczystości powtórnego pochówku gen. Jana Kazimierza Kruszewskiego zorganizowała Straż Graniczna, Instytut Pamięci Narodowej oraz Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych. W mszy św. żałobnej w Katedrze Polowej w Warszawie uczestniczyli także szef BBN Jacek Siewiera, minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak, prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki, komendant główny Straży Granicznej gen. dyw. SG Robert Bagan i komendant Służby Ochrony Państwa gen. bryg. SOP Radosław Jaworski. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczył stryjeczny wnuk zmarłego Paweł Kruszewski wraz z rodziną. Obecni byli parlamentarzyści, żołnierze Wojska Polskiego, funkcjonariusze Straży Granicznej, przedstawiciele Policji i Służby Więziennej, harcerze i inne osoby.
Liturgię poprzedziło przemówienie prezydenta RP Andrzeja Dudy, który wręczył Pawłowi Kruszewskiemu akt mianowania gen. bryg. Jana Kazimierza Kruszewskiego na stopień generała dywizji. Głos zabrał także minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak.
Eucharystię koncelebrowali kapelani dekanatu Straży Granicznej obrządków łacińskiego i greckokatolickiego na czele z dziekanem, ks. płk. SG Zbigniewem Kępą, kapelani Ordynariatu Polowego. Obecni byli także prawosławny ordynariusz wojskowy abp Jerzy Pańkowski oraz przedstawiciel ewangelickiego duszpasterstwa, ewangelicki dziekan Straży Granicznej ks. płk SG Kornel Undas. Homilię wygłosił ks. biskup Wiesław Lechowicz.
Asystę honorową zapewniła Kompania Reprezentacyjna SG w strojach żołnierzy KOP. Liturgię słowa przygotowali funkcjonariusze formacji. Oprawę muzyczną w czasie Mszy św. zapewnili soliści i sygnalista z Orkiestry Reprezentacyjnej SG w Nowym Sączu.
Po mszy św. doczesne szczątki gen. dyw. Jana Kazimierza Kruszewskiego, w asyście Kompanii Honorowej i Orkiestry Reprezentacyjnej SG, spoczęły w grobie w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Zmarłego pożegnali m.in. gen. dyw. SG Robert Bagan i wiceprezes IPN Mateusz Szpytma.
W swoim wystąpieniu Komendant Główny SG gen. dyw. SG Robert Bagan podkreślił rolę gen. Kruszewskiego oraz jego zasługi dla zabezpieczenia wschodniej granicy naszej Ojczyzny. Wskazał, że dla funkcjonariuszy SG jest on wzorem patrioty i kompetentnego przełożonego. a jego powrót do Polski w sytuacji , gdy wschodnia granica Polski znowu wymaga naszej wzmożonej troski i uwagi, ma dodatkowy symboliczny wymiar.
Gen. dyw. Jan Kazimierz Kruszewski spoczął w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach. Inicjatorem sprowadzenia szczątków ostatniego dowódcy KOP był Polski Fundusz Humanitarny we Francji, a współorganizatorami – Komenda Główna SG, Instytut Pamięci Narodowej i Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych. Ze stowarzyszeniem tym – zgodnie z Porozumieniem z dnia 30.05.2022 roku o partnerskiej współpracy i współdziałaniu Stowarzyszeń Weteranów, Żołnierzy i Funkcjonariuszy Służb Granicznych RP – Związek nasz coraz aktywniej współdziała w utrwalaniu i pielęgnowaniu tradycji polskich formacji granicznych. Obok wieńca SWPFG na grobie śp. Gen Dyw. Jama Kazimierza Kruszewskiego wieniec z kwiatów od ZEiRSG złożył płk w st. spocz. Henryk Budzyński.
Pogrzeb gen dyw. Jana Kazimierza Kruszewskiego był ważnym elementem tegorocznych obchodów 100-lecia powołania Korpusu Ochrony Pograniczna, na które składa się wiele innych inicjatyw mających charakter centralny lub lokalny. ZG ZEiRSG ogłosił rok 2024 Rokiem Obchodów 100 – lecia KOP-u, czego wyrazem jest ustanowienie medalu okolicznościowego „100 ROCZNICA UTWORZENIA KOP”, który zgodnie z regulaminem jest przyznawany osobom i organizacjom zasłużonym w utrwalaniu i pielęgnowaniu tradycji polskich formacji granicznych. W obchody te wpisuje się także organizacja wspólnie z Regionem Związku w Kołobrzegu w dniu 13.09.2024roku – czyli w Dniu Weterana Służby Granicznej – Konferencji poświęconej 100-leciu KOP oraz uroczystość wręczenia sztandaru Grupie Rekonstrukcji Historycznej „Granica”. Ponadto w dniu 17.09. 2024 r. w Górze Kalwarii odbędzie się IV Konferencja poświęcona KOP, organizowana przez ww. SWPFG, gdzie Prezes Związku przedstawi kolejną inicjatywę dot. budowy pomnika żołnierza KOP, o czym była już mowa we wcześniejszych dyskusjach środowiska „pograniczników”. Bliższe informacje wkrótce.
Poniżej kilka zdjęć (dzięki KGSG) z uroczystości pogrzebowych oraz linki do informacji na ten temat na witrynie KGSG oraz krótkiego filmu.
Rzecznik ZEiRSG
Jerzy Jankowski
https://www.strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/13667,Powrot-Generala-film.html
